Regelmatig geef ik presentaties over het belang van communicatie. Wat een belangrijk gegeven is bij de wijze waarop je een boodschap naar een andere persoon zendt maar ook als je een ontvangen boodschap in je hersenen vertaald is het zogenaamde "mentale model". Diepgewortelde veronderstellingen, generalisaties of zelfs plaatjes of beelden die van invloed zijn op hoe we dingen zien en hoe we erop reageren, noemen we de mentale modellen. Meestal zijn we ons niet bewust van een mentaal model of het effect dat het op ons gedrag heeft. Het blootleggen en kritisch onderzoeken van het eigen mentale model staat centraal in mijn werkwijze met individuen en teams. Een van de vragen die aan mensen stel is de onder andere: voel jij je veilig in Nederland. Vaak krijg ik dan als antwoord: nee, eigenlijk niet.
Natuurlijk is dan belangrijk om het begrip "veiligheid" te definiëren. Wat verstaan we eronder? Maar toch verbaast mij het elke keer weer dat wij ons zo onveilig voelen. Want we leven toch in Nederland!
Even wat feiten op een rijtje:
- meest innovatieve economie op nummer 2
- negende op wereldranglijst onderwijsniveau van OESO
- volgens het WEF is Nederland het op drie na meest concurrerende land
- onze rechtsstaat staat op nummer 7
- onze economie staat op plaats 4 wereldwijd
- het pensioenstelsel op nummer 1, wisselend met Denemarken en Zwitserland
- op de human development index op 6
- happiness ranking wereldwijd op 7
- gezondheidszorg op nummer 9
- wij zijn de 2e exporteur van landbouwproducten ter wereld
- 70% van alle micro-chips worden op Nederlandse machines geproduceerd
- kinderen groeien hier het gelukkigst op, vindt UNICEF
- wij scoren hoog in watermanagement
- wij zijn hoofdrolspeler in de bouw van jachten en
wereldleider in kassenbouw
- na Zwitserland en Japan hebben we het beste spoorwegennet
- sterke afname criminaliteit in Nederland
- op de 8e plaats van meest integere landen ter wereld.
Kortom we zijn heel gelukkig, rijk, hebben hele goede voorzieningen, zijn ondernemend en creatief.
Hoe komt het dan dat we ons niet echt veilig voelen. Het moet wel perceptie zijn want de feiten zeggen iets anders.
Nu horen we wel elke dag van onze politici dat het slecht met ons gaat en ook de media verkondigen via allerlei berichten over de "vermeende onveiligheid"'. Bijvoorbeeld over onze pensioenen. Met 1300 miljard op de bank en klaarblijkelijk het beste pensioensysteem ter wereld zouden we toch niet echt wakker hoeven te liggen. En toch doen we dat wel.
Wellicht heeft u ook wel eens het gevoel: "er gaat ergens iets fout, maar ik kan de vinger er niet op leggen". De bedoelingen zijn goed, de vaste wil en het inzicht is er en toch lukt het niet. Het gebeurt gewoonweg niet omdat de nieuwe inzichten niet in overeenstemming zijn met de voorstellingen die we hebben van de wereld en hoe de dingen daarin gebeuren.
Misschien toch eens naar je mentale model kijken?
