Als er één verdrag is dat de nucleaire spanningen in Europa tijdens de Koude Oorlog aanzienlijk heeft verminderd, dan is het wel het Intermediate-range Nuclear Forces-verdrag, INF. Met één pennenstreek maakten de Amerikaanse president Reagan en zijn Russische collega Gorbatsjov in 1987 een einde aan een hele categorie wapens.
Trump heeft nu een eind gemaakt aan dit verdrag en een dag na de Verenigde Staten heeft ook Rusland zich teruggetrokken uit dit historische Amerikaans-Russische ontwapeningsverdrag INF. Het kan de eerste stap zijn naar een spel om de macht. Het INF-akkoord zette in 1987 een stop op de kernwapenwedloop in Europa. Als die stop nu wegvalt, begint de race dan weer opnieuw?
De Verenigde Staten beschuldigden Rusland van het schenden van het INF-verdrag, dat alle vanaf de grond te lanceren raketten met een bereik tussen de 500 en 5.500 kilometer verbiedt. De Russen zouden bezig zijn met de ontwikkeling van een kruisraket die verder komt maar harde bewijzen zijn er nog niet. In december stelden Amerikanen een ultimatum anders zouden ook zij stoppen met naleving van het akkoord. Dit ultimatum is afgelopen zonder dat de Russen zouden hebben toegegeven.
De Verenigde Staten beschuldigden Rusland van het schenden van het INF-verdrag, dat alle vanaf de grond te lanceren raketten met een bereik tussen de 500 en 5.500 kilometer verbiedt. De Russen zouden bezig zijn met de ontwikkeling van een kruisraket die verder komt maar harde bewijzen zijn er nog niet. In december stelden Amerikanen een ultimatum anders zouden ook zij stoppen met naleving van het akkoord. Dit ultimatum is afgelopen zonder dat de Russen zouden hebben toegegeven.
In Europa leeft de angst dat de geschiedenis zich dan herhaalt. Veertig jaar geleden voelden de VS en Europa zich bedreigd door een nieuwe Russische raket, de SS-20. Om het evenwicht te herstellen besloten zij in 1979 tot de plaatsing van 572 nieuwe kernraketten voor de middellange afstand in West-Duitsland, Engeland, Italië, België en Nederland. Dat leidde tot een confrontatie met de Sovjet-Unie. Maar ook steeg de spanning tussen Amerika en Europa onderling. Veel Europeanen wilden niet worden meegesleept in een kernwapenrace waarin Europa fungeerde als potentieel nucleair slagveld. Vele Europeanen demonstreerden toen tegen de nieuwe Navo-raketten.
Alle ingrediënten voor een nucleaire herhalingsoefening liggen klaar. Er is wederom een vermeende raketdreiging; die mag niet onbeantwoord blijven; waarschuwingen over en weer; een nieuwe wapenwedloop dreigt; onrust alom. Maar: gaat het ook zo lopen? Tegen het sombere scenario spreekt dat de geschiedenis geen mechaniek is dat zich met een simpele handbeweging of pennenstreek in zijn voor- of achteruit laat zetten. Er is veel veranderd. Kernwapens zijn er nog altijd, maar de angst voor een nucleair armageddon figureert niet meer prominent in het publieke bewustzijn. Nieuwe tijden, nieuwe zorgen.
